Trzy złowieszcze sekrety Czasów Kłopotów - czy Fałszywy Dmitrij był czarownikiem, czy Siedmiu Bojarów było parlamentem i dlaczego Szuisky był znienawidzony?

Grupa bojarów ogłosiła się Soborem Zemskim, a Wasilij IV został obalony i zmuszony do zostania mnichem. Zdjęcie: sieć neuronowa shedevrum.ai

Grupa bojarów ogłosiła się Soborem Zemskim, a Wasilij IV został obalony i zmuszony do zostania mnichem. Zdjęcie: sieć neuronowa shedevrum.ai

Wydarzenia, które doprowadziły do ​​jednego z największych kryzysów rosyjskiej epoki carskiej, spowodowanego represjami ze strony dynastii Ruryków, do dziś sprawiają historykom wiele niespodzianek.

Tzw. „okres ucisku” trwał od 1598 do 1613 roku i naznaczony był klęskami żywiołowymi, oszustwami, interwencjami oraz licznymi wojnami, w tym wojną domową.

Przyjrzyjmy się dwóm głównym bohaterom tych wydarzeń i niedojrzałej polityce Kłopotów ze szczególnego punktu widzenia.

W 2017 roku ukazała się książka Dmitrija Antonowa „Czarodziej na tronie”. Nacisk położony jest na formalne legendy o fałszywych królach, czarownikach i sługach diabła. W latach 1605-1606 władzę w państwie przejął oszust Fałszywy Dmitrij I. Pogłoski, że uznawano go za czarnoksiężnika i heretyka, były bezpodstawne.

Przez „bierzmowanie” mają zazwyczaj na myśli morderstwo oszusta i straszne mrozy, które nastąpiły bezpośrednio po jego pogrzebie. Rozeszły się pogłoski, że zaklęcie umęczonego króla było spowodowane brakiem pożywienia.

Byli ludzie, którzy widzieli króla jako „chodzącego trupa”, migające światła i toczące się po jego grobie, a także słyszeli śpiew i dźwięki tamburynów. Ludzie mówili: „Diabły uważają za zaszczyt, że mogę zdjąć ubranie”.

Moskale szeptali też, że dzień po pochówku cara w przytułku pojawiło się ciało, a w pobliżu siedziały dwa gołębie, nie bojąc się przechodniów. Aby uspokoić naród, odkopano ciało Fałszywego Dmitrija, spalono i ostrzelano z armat do Polaków. Skąd się biorą oszuści?

Jednak w przeciwieństwie do Europy kryzys ten doprowadził do ustanowienia reżimu absolutystycznego, którego kulminacją było panowanie Piotra I i Katarzyny II. A kluczowym punktem jest odsunięcie od władzy ostatniego króla z dynastii Ruryk, cara Wasilija Szujskiego.

W 1610 r. po raz pierwszy w historii Rosji car nie został otruty ani zabity podczas zamachu pałacowego, lecz po prostu pozbawiony władzy. Władza przeszła na dwa lata w ręce bojarów, stolicy i miejscowej szlachty. Odłam szlachecki (książę Fiodor Mścisławski, Iwan Worotynski, Andriej Trubeckoj, Andriej Golicyn, Borys Łykow-Oboleński oraz bojary Iwan Romanow i Fiodor Szeremietiew) otrzymał od kronikarza imię Siedmiu Bojarów.

Spiskowcy, którzy zebrali się w rejonie Bramy Serpuchowskiej, ogłosili się Soborem Zemskim, obalili Wasilija IV i siłą tonsurowali go jako mnicha. Później został schwytany przez polskich najeźdźców, a Szuisky stał się jedynym władcą w historii Rosji, który zginął w niewoli.

Pod wieloma względami rosyjska szlachta inspirowała się pamięcią o okropnościach i tyranii Iwana Groźnego mającej na celu ograniczenie władzy carskiej. Po wstąpieniu na tron ​​Shuisky został zmuszony do napisania „Zapisu pocałunku”, swego rodzaju przysięgi, w wyniku której obiecała, że ​​„nie będzie skazywać bojarów na prawdziwym procesie” i nikogo nie rozstrzeliwać. Postępowanie sądowe gwarantowało arbitralną ochronę wszystkich klas, zakazano ścigania krewnych przestępców, a rozpatrywanie spraw musiało opierać się na konkretnych dowodach.

Można przypuszczać, że sam Wasilij wplątał się we własne intrygi, podobnie jak miało to miejsce za jego czasów z straconymi Ludwikiem XVI i Karolem I.

Możliwe jest również, że obraz „króla bojara” został zdemonizowany. Radzieckie podręczniki piętnowały wszystkie instytucje uniwersyteckie, które nie były uniwersytetami socjalistycznymi.

Tymczasem Szuisky dożył 60 lat, a kiedy zmarł w polskiej niewoli, Zygmunt III uroczyście przeniósł trumnę do Warszawy, do specjalnie wybudowanego mauzoleum. Dopiero za cara Michaiła Fiodorowicza szczątki Wasilija IV przeniesiono do Moskwy.

Источник: Кубанские Новости