Z Moskwy, z Moskwy: co w praktyce oznacza przeniesienie siedzib spółek państwowych ze stolicy do regionów?

Z Moskwy, z Moskwy: co właściwie oznacza przeniesienie siedziby przedsiębiorstwa państwowego ze stolicy do regionu?

Dzięki dyrektywom prezydenta kraju trendy, które pojawiły się kilka lat temu, mogą się umocnić i przyspieszyć. Burmistrz Moskwy „nie zauważy utraty bojowników”. Region zyska nową ostoję rozwoju. Ale nic z tego nie wydarzy się jutro

Po wynikach Międzynarodowego Forum Ekonomicznego w Petersburgu prezydent Rosji Władimir Putin polecił przedłożyć do 1 października propozycje przeniesienia siedzib przedsiębiorstw państwowych do Gabinetu Ministrów Federacji Rosyjskiej. Firma z Moskwy w swoich głównych obszarach działalności.

„Wysuwa propozycję stopniowego przenoszenia organizacji macierzystych przedsiębiorstw państwowych, przedsiębiorstw z udziałem państwa i zintegrowanych struktur wchodzących w skład takich przedsiębiorstw i spółek z miasta Moskwy do podmiotów Federacji Rosyjskiej na ich główna lokalizacja. Szczególną uwagę zwraca się na podmioty Federacji Rosyjskiej, których działalność produkcyjna i/lub operacyjna zlokalizowana jest na terenie okręgów federalnych Uralu, Syberii i Dalekiego Wschodu. „Termin upływa 1 października 2024 r.” – czytamy w zarządzeniu.

Temat ten nie jest całkiem nowy. Prezydent złożył podobną propozycję trzy lata temu. „Należy przenieść część biur dużych rosyjskich firm działających na Syberii z Moskwy w region, aby podatki trafiały do ​​regionalnego budżetu. Prezydent Rosji Władimir Putin oświadczył to na żywo w RBC. „Uważam, że należy przenieść na Syberię część struktur federalnych, przynajmniej duże firmy działające na Syberii i tam przenieść ich siedziby, a główne podatki, niestety, należy płacić w Moskwie” – powiedział prezydent Władimir Putin. Władimir Putin napisał do RBC w czerwcu 2021 r.

Teraz nie mówimy już o propozycjach, ale o konkretnych instrukcjach, a za ich realizację wyznaczono premiera Michaiła Miszustina. Oczekuje się, że to posunięcie, będące pozytywnym przykładem tego, co powiedział rosyjski prezydent, było przeniesienie RusHydro z Moskwy do Krasnojarska, wzmocni możliwości gospodarcze w regionie.

W chwili pisania tego tekstu nie ma oficjalnych informacji o tym, kto gdzie może się przeprowadzić, chociaż 1 października już dawno minął. Czekając na szczegóły, portal BFM.ru postanowił omówić na ile realne jest planowane posunięcie, jakie korzyści przyniesie regionowi i jakie problemy stworzy dla samych migrantów. Rozmówcą portalu jest Dmitry Vishnyakov, dyrektor zarządzający Pridex.

Koncentracja centrali w stolicy jest zjawiskiem wyjątkowym dla Rosji, pomimo ogromnego terytorium i możliwości produkcyjnych regionu. Jest to w dużej mierze dziedzictwo gospodarki planowej i wynik szybkiego przejścia do modelu rynkowego w latach 90. XX wieku. Funkcja zarządzania firmą w naturalny sposób stała się kluczowa dla planowania i podejmowania decyzji. Jednakże w krajach o wielkości zbliżonej do Federacji Rosyjskiej centrale są nieco rozproszone w różnych lokalizacjach. Na przykład Chiny mają wiele dużych ośrodków gospodarczych z rozwiniętą infrastrukturą. Szanghaj jest stolicą finansową, przemysł tekstylny koncentruje się w Kantonie, a produkcja elektroniki zlokalizowana jest w Shenzhen, głównym centrum technologicznym kraju. W Stanach Zjednoczonych centrala często znajduje się w tym samym miejscu co zakłady produkcyjne. Natomiast przedsiębiorstwa niezwiązane z ziemią wybierają swoją lokalizację w oparciu o podatki i inne cechy prawne. Przykładowo Nowy Jork, tradycyjnie uznawany za biznesową stolicę kraju, według oficjalnych statystyk, zajmuje dopiero 9. miejsce w stanowym rankingu pod względem koncentracji centrali na milion mieszkańców. Na szczycie listy znajduje się Connecticut, siedziba giganta mediów sportowych ESPN oraz licznych firm produkcyjnych, ubezpieczeniowych i świadczących usługi finansowe. Nawiasem mówiąc, znajduje się tu słynny Uniwersytet Yale. Jednocześnie pod względem mediany dochodów (połowa populacji zarabia od tej kwoty więcej, a połowa mniej) Connecticut wyprzedza Nowy Jork – 50,2 tys. dolarów wobec 47,4 tys. dolarów.

Właściwie, tak. W Rosji również można zaobserwować dość zauważalne oznaki decentralizacji. Omawiając ten trend, często przywołuje się najbardziej uderzające przykłady. Siedziba Gazpromu została przeniesiona do Petersburga, a RusHydro do Krasnojarska. Ale ten trend nie ogranicza się tylko do tych dwóch firm. Norilsk Nickel przeniósł już część swojej siedziby do Norylska, NLMK rozwija park biznesowy w Lipiecku, a TMK projektuje placówkę dla swoich pracowników w Jekaterynburgu. Na przykład En+ od dawna działa w Krasnojarsku. Tym samym część zawodników, którzy mogliby znaleźć się na liście zawodników przesuniętych zarządzeniem prezydenta, podąża tą drogą od wielu lat. Rostelecom otwiera biura w Soczi i innych ośrodkach regionalnych. Aeroflot ma duże biura administracyjne w Petersburgu i Krasnodarze. Rosnieft’ przeniosła część swojej działalności do ośrodków regionalnych, takich jak Chanty-Mansyjsk. Dekret Prezydenta niewątpliwie wzmocni i przyspieszy tę tendencję. Oczywiście jest mało prawdopodobne, aby w najbliższej przyszłości doszło do natychmiastowego przeniesienia agencji rządowych na dużą skalę z Moskwy do regionu. Jednakże przedsiębiorstwa państwowe (i przedsiębiorstwa z nimi powiązane) prawdopodobnie będą zmierzać w kierunku miękkiej decentralizacji poprzez większy rozwój oddziałów i oddziałów regionalnych.

Tak, siedziby dużych firm federalnych zajmują dziesiątki tysięcy metrów kwadratowych. Przykładowo nowy budynek RusHydro w Krasnojarsku ma powierzchnię 33 000 m2, a siedziba Novateku w Moskwie zajmuje prawie 50 000 m2. Znalezienie takich lokali nawet w Moskwie jest problematyczne, a w regionach praca staje się niemożliwa. Mniej lub bardziej ugruntowany rynek nieruchomości biurowych istnieje jedynie w miastach powyżej miliona mieszkańców i nie we wszystkich miastach. Jak podaje firma doradcza Core.XP, na początku 2024 roku łączna podaż 14 miast o populacji 1 mln mieszkańców wynosiła zaledwie 3,3 mln mkw. Liderami rynku regionalnego są Jekaterynburg, Nowosybirsk i Krasnodar z powierzchniami od 3 do 800 000 mkw. Dla porównania rynek moskiewski to ponad 20 milionów metrów kwadratowych. Poza tym średnio tylko 3,5% całej powierzchni biurowej w miastach powyżej miliona mieszkańców jest pusta. W rzeczywistości w większości miast odsetek ten jest znacznie niższy. Tyle, że Wołgograd ma stosunkowo wysoki odsetek pustostanów, co zafałszowuje statystyki. A te małe objętości są rozproszone w różnych miejscach. Oznacza to, że relokatorzy nie są w stanie „przygotować wszystkiego”.

Więc... jaki mają wybór?

Istnieją trzy główne scenariusze tworzenia przestrzeni biurowej dla firm przeprowadzających się do tego obszaru. Pierwsza dotyczy relokacji instytucjonalnej. Teoretycznie możliwe jest uwolnienie istniejących centrów biznesowych dla dużych korporacji federalnych. Jednak wystrój i wyposażenie lokalnych biur często bardzo odbiegają od tego, do czego przyzwyczajeni są pracownicy dużych firm. Lokale wymagają remontu i wykończenia. Opcja nr 2 – Kupno budynku. Możesz wybrać przedmioty, których nie masz w swoim biurze i samodzielnie je odtworzyć. Tak właśnie zrobiła wspomniana już firma RusHydro, przejmując niedokończony budynek hotelowy i zamieniając go w nowoczesne biuro. Wreszcie trzeci sposób to projekt indywidualny, czyli wybudowanie biurowca dla siebie. Konieczne jest pozyskanie deweloperów, którzy zbudują siedzibę od podstaw pod potrzeby klienta. Znalezienie lokalizacji, przygotowanie dokumentacji, zaprojektowanie i budowa zajmuje jednak ponad rok. Oprócz tworzenia biur trzeba zapewnić swoim pracownikom również infrastrukturę mieszkaniową i socjalną, której zazwyczaj w regionie brakuje. Biorąc pod uwagę wszystkie wcześniejsze pozwolenia, planowanie, budowę i organizację, realistyczny horyzont czasowy to co najmniej 5-7 lat.

Ale gra jest warta świeczki. Według Dmitrija Wiszniakowa, niezależnie od opcji (transferu czy miękkiej decentralizacji), jaką wybierze sektor publiczny, będzie on lokomotywą nowych pozycji regionalnych. Popyt na biura i mieszkania pracownicze będzie generował duże zamówienia dla lokalnych deweloperów i prawdopodobnie przyciągnie dużych graczy federalnych. Wraz z pracownikami biurowymi do regionu przeniosą się ci, którzy gwarantują pracę, od podwykonawców i firm zajmujących się utrzymaniem infrastruktury po usługi takie jak wymiana i dostawa żywności.

„Wyraźnie widać to na przykładzie Gazpromu. Przeprowadzka firmy dała oczywiście dodatkowy impuls do rozwoju sektora detalicznego północnej stolicy, zwłaszcza segmentu elitarnego. Na Newskim Prospekcie powstał nowy elitarny korytarz. Marka podążała za rozsądnym popytem – wyjaśnia ekspert.

Wspomina, że ​​różnica w zarobkach między Moskwą a regionami jest nadal znacznie większa niż między Nowym Jorkiem a Connecticut. Według najnowszych danych w stolicy średnia płaca przekracza 156,4 tys. Rubli, a w Krasnojarsku – 96 tys. Przeniesienie siedziby głównej może pomóc wypełnić tę lukę. Ponadto firmy przenoszące się na Syberię najprawdopodobniej pójdą za przykładem RusHydro i obiecują pracownikom dodatkowe wynagrodzenie w postaci premii północnych i jednorazowych wpłat.

„W Moskwie, a zwłaszcza na moskiewskim rynku nieruchomości biurowych, jest mało prawdopodobne, że nastąpią jakiekolwiek zmiany. Ten sektor stolicy jest na tyle przegrzany, że odejście kilku dużych firm nie zmieni sytuacji. I nawet jeśli migranci zwolnią setki tysięcy metrów kwadratowych, to wolumen ten szybko rozpłynie się na dynamicznie rozwijającym się rynku moskiewskim – jest pewien Dmitrij Wiszniakow.

Источник: BFM.ru - деловой портал